1 minutę na włączonym silniku może obecnie stać autokar na postoju zgodnie z Ustawą Prawo o ruchu drogowym. Posłowie Konfederacji chcą ją zmienić tak, aby silnik takiego pojazdu mógł pozostać włączony dowolnie długo. W uzasadnieniu proponowanej zmiany nie wspominają ani słowem o kwestiach hałasu czy emisji spalin do środowiska.
17 posłów i jedna posłanka Konfederacji złożyli 21 lutego 2025 Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym. W kontekście hałasu interesuje on nas dlatego, że zakłada zwiększenie jego emisji do środowiska. Posłom chodzi o to aby autokary i autobusy mogły stać na włączonym silniku przez dowolny czas, bez żadnych ograniczeń.
„Stosownie do obowiązującej treści art. 60, ust. 2, pkt 3 Prawa o ruchu drogowym zabrania się kierującemu pozostawiania pracującego silnika podczas postoju na terenie zabudowanym, przy czym nie dotyczy to pojazdu wykonującego czynności na drodze” – to istniejący stan rzeczy, o którym autorzy projektu wspominają. Cały projekt dostępny jest TUTAJ: https://orka.sejm.gov.pl/Druki10ka.nsf/Projekty/10-RPW-6630-2025/$file/10-RPW-6630-2025.pdf
W praktyce i w zakresie, który nas interesuje, oznacza to, że na przykład kierowca autobusu miejskiego w trakcie obsługi linii, może stać na włączonym silniku tak długo, jak to jest potrzebne w związku z sytuacją na trasie, ale kierowca dowolnego autobusu bądź autokaru nie może go po prostu zostawić na postoju z włączonym silnikiem gdziekolwiek, gdzie zechce, na dłużej niż minutę. Tak skonstruowane prawo ma sens. Z jednej strony pozwala kierującemu pojazdem decydować o czasie zatrzymania się z włączonym silnikiem na drodze, w zależności od sytuacji zaistniałej w danym momencie (korek, wypadek, obsługa pasażerów i podróżnych na przystanku) i tylko od jego oceny zależy jaki to czas będzie. Z drugiej strony prawo w aktualnej wersji powinno ostudzać zapędy kierowców, którzy skłonni byliby stać godzinę, dwie czy nawet dłużej na włączonym silniku bez jakiegokolwiek racjonalnego powodu.
Wątpliwości może budzić wszakże aktualny czas legalnego postoju na włączonym silniku – 1 minuta. Biorąc pod uwagę techniczne aspekty eksploatacji silników autobusowych ten czas może być nieco zbyt krótki, na co posłowie w swoim projekcie zwracają uwagę, cytując fragmenty z instrukcji obsługi takich pojazdów, gdzie zalecane jest aby „pozostawić silnik pracujący na wolnych obrotach przez 3 do 5 minut przed przystąpieniem do jazdy”. Podobnie po zakończeniu, co ma na celu właściwe schłodzenie silnika i turbosprężarki. Inni cytowani producenci zalecają czas pomiędzy 1-2 minuty albo 5-6 minut. Powody są całkowicie racjonalne.
Z uwagi na to miałoby sens wydłużenie dozwolonego czasu postoju z 1 minuty nawet do 5 minut. Byłby to kompromis pomiędzy potrzebami dotyczącymi prawidłowej eksploatacji pojazdów, a potrzebami mieszkańców miast, którzy nie chcą być narażani na większą ilość hałasu i spalin niż jest to konieczne. Posłowie jednak nie opowiadają się za rozwiązaniem kompromisowym, tylko proponują wariant: hulaj dusza, piekła nie ma. W uzasadnieniu proponowanej zmiany nie wspominają ani słowem o kwestiach emisji hałasu czy spalin do środowiska.
W uzasadnieniu proponowanej zmiany posłowie nie wspominają ani słowem o kwestiach emisji hałasu czy spalin do środowiska.
Od strony praktycznej wprowadzenie proponowanej zmiany sprowadziłoby znaczące problemy przede wszystkim na te osoby, które mieszkają w sąsiedztwie miejsc obleganych przez turystów i takich, gdzie autokary parkują w oczekiwaniu na powrót uczestników wycieczki. Całe dnie w hałasie i spalinach – to właśnie chcieliby zaproponować im posłowie, zaznaczając, że „Projekt nie był poddawany formalnym konsultacjom społecznym”. Autorzy projektu widzą odebranie tym osobom możliwości bronienia się przed przebywaniem w hałasie i spalinach emitowanych przez autokary i autobusy jako korzyść i ujmują to tak: „Po czwarte, zmiany w przepisach umożliwiające kierującym autobusami pozostawiania pracującego silnika podczas postoju na obszarze zabudowanym, spowodują odciążenie funkcjonariuszy Policji lub Straży Miejskiej, a także sędziów i pracowników sądów powszechnych. Funkcjonariusze nie będą musieli się zajmować ściganiem takich wykroczeń, a sędziowie orzekać w takich sprawach. Dzięki temu będą mogli się skupić na ściganiu poważniejszych wykroczeń i przestępstw oraz orzekaniu w takich sprawach”.
Umieszczenie w projekcie argumentów tego typu zaświadcza jednakże za tym, że w ogóle nie powinien on mieć miejsca: skoro zgłoszeń do służb i spraw sądowych dotyczących uciążliwości hałasu i spalin od autokarów jest zdaniem posłów Konfederacji aż tyle, że nawet przy obecnym, surowym stanie prawnym, blokują one sprawne działanie służb i sądów, to należałoby się raczej zastanawiać nad tym, jak zmniejszyć problem z występowaniem tego rodzaju zanieczyszczeń, a nie dążyć do nieograniczonego zwiększenia uciążliwości.
Na razie ów poselski projekt ustawy o zmianie ustawy jest wciąż przedmiotem dyskusji. Swoją opinię na temat projektu można wyrazić wypełniając ankietę, która będzie dostępna do 23 marca 2025. Cała procedura jest następująca:
1. Pod adresem https://www.sejm.gov.pl/sejm10.nsf/agent.xsp?symbol=KONSULTACJE_PROJEKTY&NrKadencji=10&Wsk=T odnaleźć na liście Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym RPW/6630/2025
2. Kliknąć w słowo ANKIETA. Otworzy się panel, w którym należy zalogować się poprzez Profil zaufany, Aplikację mObywatel, Bankowość elektroniczną albo e-Dowód. Z wypełnienia ankiety są wykluczeni obywatele, którzy nie posiadają żadnego z tych elektronicznych narzędzi.
3. Po zalogowaniu należy zaakceptować zasady konsultacji społecznych po czym można przejść do wypełnienia ankiety, która składa się z pytań typu (przykładowo):
Czy według Pani przyjęcie tej ustawy (ustawa o nowelizacji ustawy) jest potrzebne?
Czy akceptuje Pan/Pani rozwiązania zawarte w projekcie ustawy?
Czy zgadza się Pan/Pani ze stwierdzeniem, że regulacje zawarte w projekcie ustawy dotyczą Pani/Pana bezpośrednio?
Czy Pana/Pani zdaniem problem, który został wskazany przez wnioskodawcę mógłby zostać rozwiązany inaczej niż w drodze projektowanej ustawy?