Reportaż

Hałas nad strefą ciszy

autor: Grzegorz Bogusz
18/05/202519/05/2025

Zamieszkanie w sąsiedztwie puszczy, siedlisk programu Natura 2000 oraz kilku wydzielonych stref ciszy nad jeziorami powinno gwarantować sielski spokój. Bo jeśli nie tam, to gdzie?… Czytaj dalej »Hałas nad strefą ciszy

Logowanie

Jestem ofiarą hałasu. Co zrobić? W jaki sposób zebrać dowody świadczące o narażeniu na hałas w miejscu zamieszkania? Gdzie szukać…
Znajdź innych, którzy walczą z hałasem Ludzie walczący z hałasem nie wiedzą o sobie nawzajem, a skala i różnorodność problemów, z…
Hałas z boisk poza normami Ministerstwo Klimatu i Środowiska namówione przez Ministra Sportu Sławomira Nitrasa podjęło gorączkowe działania zmierzające w…
Jak postarać się o ekrany akustyczne Stale narastający ruch samochodowy sprawia, że warunki akustyczne w danym miejscu, dotychczas adekwatne do życia,…
Traktat o koszeniu trawników Jak głośna jest kosiarka i czy jej użytkowanie może uszkodzić słuch? Czy koszenie trawnika może…
Chcą ocalić ciszę w Bieszczadach Narastająca liczba rajdów off-road w Bieszczadach wyczerpała cierpliwość mieszkańców. Zainspirowani uchwałą przyjętą przez Gminę Kościelisko…
Trzask prosto w okna Trzaśnięcie drzwiczek automatu do odbioru paczek generuje hałas na poziomie 90-100 dB. W przypadku skrajnie…
Ogrodzenie izolujące od hałasu – czy jest możliwe? Czy na prywatnej posesji da się zastosować ekrany akustyczne? - to pytanie zadaje sobie wiele…
Myjnia pod oknami Całodobowy hałas samoobsługowej myjni samochodowej to codzienność rodziny z Ostrowska na Podhalu. Postawiono ją dokładnie…
Widzisz quady w lesie? To możesz zrobić Hałas i dewastacja dzikiej przyrody, niszczenie łąk, nierzadko także pól uprawnych i samych upraw, płoszenie…

Zosia on Znajdź innych, którzy walczą z hałasem
Robicie kawał dobrej roboty.
Emil on Traktat o koszeniu trawników
W bliźniakach identyczna sytuacja. Też nie polecam. Hałas non stop,
Ula on Traktat o koszeniu trawników
Udało się Pani znaleźć rozwiązanie? Jeśli rozmowy nie
Kolega on Co boli od hałasu?
Mnie od hałasu boli wszystko. Mieszkam w bloku, hałas jest zawsze.
ehhh on Traktat o koszeniu trawników
Ehh skąd ja to znam. Lato 30 stopni a ja mam okno zamknięte na noc,
Stefan11 on Traktat o koszeniu trawników
Mieszkam na 3 piętrze w bloku, i tak stosunkowo 'wysoko'. Niestety
Aga on Jestem ofiarą hałasu. Co zrobić?
Witam. Mam problem z marketem który znajduje się 20m od mojego
JKW on Myjnia pod oknami
Od 1,5 roku walczymy o zakaz budowy myjni pod domem. Wszystkie

Imprezy masowe dudniące na całe miasto

Co można zrobić w przypadku, jeśli zbyt często i zbyt dotkliwie doskwiera nam hałas wielodniowych imprez masowych, trwających aż do białego rana? Przyjrzyjmy się strategiom już zrealizowanym w Polsce przez grupy mieszkańców. Zanim stało się za głośno Imprezy masowe we współczesnym znaczeniu pojawiły się w Polsce dopiero po 1989 roku. Przez długie lata graniczną godziną zakończenia takich zabaw była 22. Dopiero „Inwazja Mocy” czyli koncertowa akcja promocyjna radia RMF FM przesunęła tę granicę bliżej północy. Był to pierwszy w naszym kraju cykl dużych plenerowych wydarzeń muzycznych organizowanych latem w największych miastach Polski. Takich, które było słychać daleko od miejsca ich organizacji. Wtedy ludzie nie podejmowali protestów przeciwko wydarzeniom o tak dużej skali, a powody były bardzo proste: po pierwsze organizowano je w znośnych ramach czasowych, po drugie raz do roku. Jeden raz. Jeden. Nie jeden raz w piątek, jeden w sobotę i jeden w niedzielę, a za tydzień znowu – tak, jak dzieje się to teraz. Dlatego wówczas protestów nie było, a teraz są. Wielodniowy łomot Na przestrzeni ostatnich kilku lat ze strony władz miejskich i gminnych nastąpiła niedorzeczna liberalizacja zasad organizacji imprez masowych w przestrzeniach publicznych. Urzędy miast i gmin wydając zgody na zorganizowanie takiego wydarzenia podmiotom komercyjnym, bądź zlecając organizację własnym jednostkom lub zewnętrznym podwykonawcom, ujmują w zapisach umów zgodę na hałas nawet do godziny 3 czy 4 nad ranem, w skrajnych przypadkach przez kilka dni z rzędu. Nie są też odosobnione przypadki, gdy na terenie miasta działają imprezownie organizujące głośne wydarzenia muzyczne codziennie w okresie letnim. Zgody na organizację imprez nie zawierają też przeważnie żadnych wytycznych, jeśli chodzi o dopuszczalne parametry dźwięku, chociaż za granicą jest to od lat standardem i ma na celu przede wszystkim ochronę zdrowia uczestników tych wydarzeń. Przerażającym trendem jest lokowanie takich wydarzeń w otulinach rezerwatów i parków krajobrazowych, w tym – z upodobaniem – w sąsiedztwie terenów Natura 2000. Wydaje się nieprawdopodobnym wydawanie zgód na hałaśliwą imprezę w miejscu, dokąd ludzie przyjeżdżają po ciszę i spokój, a na co dzień jest ono domem dziko żyjących zwierząt w tym gatunków chronionych, ale – tak – ma to miejsce, chociaż jest skandalem. Alkoholowy interes Należy sobie w tym momencie zadać podstawowe pytanie: komu i czemu mają służyć takie decyzje włodarzy miast? Na pewno nie zdrowiu uczestników – 10-12 godzin hałasu przez 2-3 dni prosto w twarz, to pakiet zdecydowanie destrukcyjny. Zdrowiu mieszkańców miast, którzy są zmuszani wbrew swej woli do słuchania niechcianej muzyki i pozbawiani snu – też nie. Kto zostaje? Organizator. Ile zarobi na sprzedaży alkoholu podczas imprezy w przeciągu 6 godzin przez jeden dzień, a ile w przeciągu 12 godzin każdego z trzech dni? Nie da się przeoczyć tego faktu, że dłuższy czas trwania imprezy i jej wielodniowy charakter bezpośrednio przekładają się na znacznie wyższe zyski z wydarzenia. Ta krótka dedukcja wyjaśnia nam powody aktualnego przeciągania imprez masowych poza granice ludzkiej wytrzymałości. Że organizatorzy tego pragną, jest w pełni zrozumiałe. Że władze miast i gmin się na to zgadzają, jest co najmniej podejrzane. Negocjacje na początek Sytuację taką można spróbować uporządkować na podstawie rzetelnych, konsekwentnych negocjacji z władzami w duchu partycypacji społecznej. Oznacza to zebranie operatywnej grupy mieszkańców, wyłonienie lidera i opracowanie argumentacji przeciwko organizowaniu takich wydarzeń do białego rana przez wiele dni, bez żadnej kontroli nad tym, co akustycznie dzieje się na jednej lub wielu scenach. Nie oznacza to domagania się nie organizowania wydarzeń w ogóle, ale organizowania ich z poszanowaniem prawa mieszkańców do spokoju i nie narażania uczestników zabaw na utratę zdrowia. Tą drogą poszli mieszkańcy Rzeszowa i najpierw uzyskali deklarację władz miasta o dokonaniu analizy akustycznej najgłośniejszych imprez i stworzeniu na jej podstawie załącznika do zgód na ich organizację, wyszczególniającego dopuszczalne parametry dźwięku podczas tych wydarzeń. Szczegółowy opis ich walki o spokój znajdą Państwo tutaj: https://corazglosniej.pl/rzeszow-ogranicza-zbyt-glosne-imprezy/ Ostatecznie okazało się jednak, że władze miasta postanowiły pójść prostszą ścieżką i wiosną tego roku prezydent Konrad Fijołek podczas spotkania z protestującymi mieszkańcami obiecał całkowite wycofanie najgłośniejszych imprez z licznie zamieszkałego centrum miasta. Tym samym mieszkańcy uzyskali więcej, niż oczekiwali. Dlaczego to zadziałało? Ano dlatego, że argumenty przeciwko organizowaniu całonocnych, wielodniowych imprez w centrach miast, tak głośnych, że trzęsą się od nich ściany budynków, są nie do odparcia. Takie imprezy są jednoznacznie szkodliwe dla zdrowia uczestników, uciążliwe dla ludzi mieszkających w otoczeniu, destrukcyjne dla dziko żyjących zwierząt, w tym zabójcze dla ptaków, które padają na serce z powodu nadmiernego hałasu. Zwarty opór mieszkańców zadziałał zresztą nie tylko w Rzeszowie. Mieszkańcy warszawskiej dzielnicy Bielany rozwścieczeni trzydniowymi torturami hałasem z powodu SBM Festivalu wymogli na Urzędzie Dzielnicy Bielany wykonanie badań akustycznych. Analiza przeprowadzona przez certyfikowane laboratorium wykazała znaczne przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. Jak potoczy się ta sprawa dalej, tego dowiemy się wkrótce. O jej szczegółach możecie przeczytać Państwo tutaj: https://corazglosniej.pl/koncertowy-halas-w-rezerwacie/ Do sądu w ostateczności Jeżeli pokojowe negocjacje nie zadziałają można sięgnąć po sposób co do zasady najprostszy: wszcząć sprawę karną przeciwko sprawcy imprezowego hałasu. W ten sposób postąpili mieszkańcy Gorzowa Wielkopolskiego względem miejskiej imprezowni dręczącej ich hałasem przez cały sezon wiosenno-letni, o czym również pisaliśmy: https://corazglosniej.pl/sad-stanal-po-stronie-ciszy/ Sprawy karne są ogólnie rzecz biorąc proste i nie wiążą się z żadnymi kosztami, o ile nie planujemy zatrudnić pełnomocnika (czyli prawnika). W ich ramach sąd stwierdza czy doszło do złamania prawa i wydaje wyrok. W przypadku imprez masowych trwających do białego rana bezsprzecznie dochodzi do zakłócania spoczynku nocnego. I tyle sądowi wystarcza aby wydać wyrok skazujący. Kara pieniężna jest dla organizatora żadna – tysiąc złotych czy dwa to kabaretowa kwota dla firm eventowych, ale w tym sposobie jest strategiczna sztuczka: odebranie statusu osoby lub firmy mogącej przedstawić przyszłym kontrahentom świadectwo niekaralności. To zaś może przełożyć się na przyszłe straty warte setki tysięcy złotych, stanowi więc bolesną nauczkę. Wyrok skazujący, nawet za wykroczenie, może znacząco utrudnić lub uniemożliwić zdobywanie lukratywnych kontraktów, co może prowadzić do znacznie większych strat niż jednorazowa grzywna. Warto pamiętać, że sprawa karna w Polsce może być prowadzona przeciwko firmie tak samo jak przeciwko osobie fizycznej. W przypadku firmy odpowiedzialność karna może być przypisana na podstawie zasad odpowiedzialności zbiorowej lub indywidualnej. W rezultacie prawomocnego wyroku w sprawie karnej organizator może zostać więc wykluczony z możliwości […]
Hałas z boisk poza normami

Ministerstwo Klimatu i Środowiska namówione przez Ministra Sportu Sławomira Nitrasa podjęło gorączkowe działania zmierzające w kierunku jak najszybszego wyjęcia boisk spod norm hałasu. Desperacka próba utrudnienia obrony ludziom udręczonym przez hałas tych obiektów jest dobitnym potwierdzeniem skali problemu. W Polsce dochodzi do sądowych nakazów likwidacji boisk. Uzasadnienia wyroków oparte na analizach biegłych nie pozostawiają wątpliwości co do tego, jak radykalnie negatywne oddziaływanie akustyczne na otoczenie mają te obiekty. Istnieją dwa powody takiego stanu rzeczy: błędna lokalizacja nowych boisk zbyt blisko zabudowy mieszkaniowej albo drastyczna zmiana sposobu użytkowania boisk istniejących. Opcja druga dotyczy na przykład słynnej sprawy z Puław. Było sobie boisko przy szkole z którego korzystały dzieci, a później zamieniono je w wielofunkcyjny obiekt sportowy działający przez kilkanaście godzin na dobę. Pierwotny sposób użytkowania był znośny. Dla wielu osób dzieci bawiące się piłką to miły i nieuciążliwy widok. Ale przeważająca część doby wypełniona tłuczeniem piłkami przez dorosłych, okraszona wulgarnymi wrzaskami i odtwarzaniem dudniącej muzyki z przenośnych głośników to coś innego. Dlatego małżeństwo z Puław poszło do sądu, a sąd przyznał im rację. Opcja pierwsza, czyli lokowanie nowych boisk zbyt blisko zabudowy mieszkaniowej, to częstszy scenariusz, który wynika z uruchomienia programu „Moje Boisko – Orlik 2012” oraz realizacji zadań w Budżetach Obywatelskich miast. W obu tych przypadkach działa to tak: beneficjent otrzymuje dotację na budowę boiska. Rozsądny zastanowi się, gdzie je ulokować, aby dobrze i bez ograniczeń służyło użytkownikom, nierozsądny postawi obiekt gdzie popadnie, z czego później wynikają kłopoty. Gdzie popadnie oznacza: gdzie jest akurat wolna działka miejska lub gminna, gdzie domaga się tego grupa obywateli. W regulaminach pożytkowania dotacji można znaleźć nawet takie detale jak odległość logotypów od siebie na tablicy informującej o udzielonym wsparciu, ale nie ma ani słowa o tym, że trzeba dokonać analizy przyszłego oddziaływania akustycznego, tak, aby przypadkiem całe przedsięwzięcie nie skończyło się później sądowym nakazem likwidacji boiska z powodu hałasu. Żeby więc nie dochodziło do likwidacji boisk z powodu hałasu nie do zniesienia, logiczne wydają się trzy rzeczy: wprowadzenie do regulaminu dotacji na budowę nowych obiektów – zarówno Orlików, jak i tych wznoszonych z puli finansowej Budżetów Obywatelskich – konieczności przeprowadzania przedrealizacyjnej analizy akustycznej oddziaływania obiektu na otoczenie, wyposażenia boisk już istniejących, a wadliwie usytuowanych zbyt blisko zabudowy mieszkaniowej, w nowoczesne izolacje akustyczne, które nie usuną całkowicie, ale przynajmniej mogą zmniejszyć uciążliwość oddziaływania oraz, co jest zarówno najważniejsze, jak i bezpłatne – skończenie z pobłażliwością i udawaniem, że nie ma tematu, wobec wulgarnych, patologicznych zachowań na boiskach. Co proponuje Minister Sportu? Otóż proponuje wyjęcie boisk i innych obiektów sportowych z norm hałasu aby ograniczyć możliwości obrony ludziom, którzy ośmielają się mówić, że to źle jeśli we własnym domu czy mieszkaniu przez przeważającą część doby słyszą tłuczenie piłkami, wrzaski, przekleństwa, niechcianą muzykę. I domagają się sądownie usunięcia tych oddziaływań ze swoich posesji. Ponieważ jednak Minister Sportu nie ma wpływu na kwestie ochrony ludności przed hałasem, to poprosił Ministrę Klimatu i Środowiska Paulinę Hennig-Kloskę aby pomogła mu w realizacji jego pomysłu. „My budujemy tę infrastrukturę po to, żeby służyła dzieciom i żaden PiS-owski działacz więcej nie zamknie żadnego obiektu. Chciałem podziękować pani minister klimatu, obecnej tutaj, pani minister klimatu za dobrą współpracę. Przygotowaliśmy rozwiązanie prawne” – grzmiał z Sejmowej mównicy Minister Sportu Sławomir Nitras podczas 32 posiedzenia Sejmu 3 kwietnia 2025. Później, w porannej rozmowie na antenie radia RMF FM powiedział: „Zmieniamy Ustawę o sporcie, która mówi o prawie każdego z nas do korzystania z publicznej infrastruktury sportowej i drugie, które zmienia normy hałasu, czy wyjmuje boiska z takich, bardzo restrykcyjnych norm hałasu, które są między innymi podstawą do wydawania tych wyroków. To się stanie w kwietniu”. Tym zapowiedziom stało się zadość: Ministerstwo Klimatu i Środowiska opracowało projekt rozporządzenia zmieniającego rozporządzenie w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku w takim kierunku aby ludzie broniący się przed hałasem z boisk nie mogli powoływać się na przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Poza RCL informacji o projekcie i trwających konsultacjach nie ma nigdzie. Opracowało, ale zrobiło co mogło, żeby społeczeństwo nie dowiedziało się o trwających konsultacjach publicznych. Projekt został udostępniony tylko na stronie Rządowego Centrum Legislacji w zakładce Rządowy Proces Legislacyjny, ponieważ taki jest obowiązek wynikający z Regulaminu pracy Rady Ministrów i nie dało się tego kroku pominąć. Prośba o przedstawienie stanowiska do projektowanej zmiany rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku została upubliczniona z dniem 3 maja czyli w samym środku długiego weekendu majowego, w RCL opublikowano ją pod datą 5 maja. Na stronie figuruje informacja: Ewentualne uwagi do projektu proszę zgłaszać w terminie 7 od dnia ww. udostępnienia projektu, w formie załączonej tabeli, także w wersji elektronicznej (edytowalnej) na adresy: anna.kozinska-zywar@klimat.gov.pl oraz departament.prawny@klimat.gov.pl Poza RCL informacji o projekcie i trwających konsultacjach nie ma nigdzie. Nie opublikowało ich na swoich stronach ani w mediach społecznościowych ani Ministerstwo Klimatu i Środowiska ani Ministerstwo Sportu. Co za tym idzie wiadomości nie podały media, a zatem o niczym nie dowiedzieli się na czas obywatele. To, dlaczego ich nie ma, łatwo zrozumieć czytając ministerialne wyjaśnienie na temat ekstremalnego pośpiechu: „Skrócony termin na zajęcie stanowiska wynika z pilnej potrzeby zmiany przepisów związanej z występującymi problemami dotyczącymi ograniczania możliwości korzystania z infrastruktury sportowej, które prowadzą niejednokrotnie do zakazu korzystania z obiektów powszechnie dostępnych, takich jak: boiska, korty, bieżnie i skateparki.” Tak się żyje z boiskiem Wracamy więc ponownie do konkluzji wyrażonej w pierwszych zdaniach tego artykułu: skala problemu jest taka, że ministerstwa są gotowe gasić pożar benzyną, byleby tylko zrobić cokolwiek, co da jasny sygnał poszkodowanym hałasem z boisk, żeby się nie bronili, ponieważ władza nie jest po ich stronie. Na razie wygląda na to, że ten ruch odniósł skutek przeciwny do zamierzonego i przekonał nieprzekonanych do rozpoczęcia sądowych batalii z boiskami najszybciej jak się da. Henryk Zięba, absolwent Akademii Wychowania Fizycznego, przez wiele lat pracował z młodzieżą jako trener. Po zakończeniu kariery w sporcie zamieszkał przy boisku z własnej woli, z sentymentu, ale to, co tam zastał wprawiło go w osłupienie. Tak to komentuje: -Dawniej za tak wulgarne zachowania jakie widzimy dziś na Orlikach na delikwentów czekał poprawczak. Obecnie trenerzy, wychowawcy, nauczyciele, rodzice odwracają głowę od problemu, udają, że tego nie […]
Będzie mniej trąbienia

Ludzie mieszkający w pobliżu linii kolejowych od lat domagali się od władz kolei zmniejszenia częstotliwości trąbienia pociągów. I wreszcie wywalczyli sobie oczekiwane zmiany – wkrótce wchodzą w życie zaktualizowane przepisy, w myśl których uciążliwych sygnałów będzie mniej. Największy problem z hałasem dobiegającym od linii kolejowych jest tam, gdzie dominuje tradycyjna zabudowa jednorodzinna. Domy starszego typu nie mają żadnych izolacji akustycznych, ponieważ przez dziesięciolecia nie były one ani potrzebne ani nawet wynalezione. Dlatego w takich miejscach huk syreny używanej przez maszynistów jest ogromnym kłopotem: jest przeraźliwy, ma moc akustyczną powyżej 100 decybeli i – jak mówią ludzie mieszkający przez całe życie przy torowiskach – w żaden sposób nie można się na niego uodpornić. Odkąd same pociągi, po modernizacji wielu linii, poruszają się ciszej, stał się tym bardziej niespodziewany, przez co jeszcze bardziej ingerujący w codzienne życie. Nie ma mowy o nocach przespanych w całości, o odpoczynku w ogrodzie też trzeba zapomnieć. Z tego powodu ludzie z całej Polski od lat słali do władz kolei petycje, prośby i żądania sprowadzające się do tego, by pociągi nie trąbiły na każdym przejeździe i aby nie musiały trąbić w nocy. I wreszcie się doczekali. W terminologii kolejowej to, co potocznie nazywamy trąbieniem pociągu, określane jest jako podawanie sygnału Rp1 „Baczność”. Już w 2020 roku nastąpiła zmiana Rozporządzenia w sprawie ogólnych warunków prowadzenia ruchu kolejowego i sygnalizacji. Wtedy zmiana dotyczyła wprowadzenia nowego znaczenia dla wskaźników W6a i W6b. -Wskaźnik W6a informuje maszynistę, że za nim znajduje się przejazd kolejowo-drogowy lub przejście wyposażone w półsamoczynny lub samoczynny system przejazdowy, powiązany z urządzeniami stacyjnymi, który zabezpiecza całą szerokość przejazdu. W takich przypadkach nie ma obowiązku nadawania sygnału „Baczność” – objaśnia Joanna Kursa z PKP Polskie Linie Kolejowe S.A. -Wskaźnik W6b oznacza natomiast przejazdy niespełniające powyższych warunków – w tych przypadkach maszynista miał dotychczas obowiązek podania sygnału dźwiękowego – dodaje. Aktualnie procedowana zmiana, którą 15 kwietnia bieżącego roku zatwierdził Minister Infrastruktury Dariusz Klimczak, w stosunku do tej z 2020 roku rozszerza ilość przejazdów przed którymi nie będzie obowiązku podawania sygnału „Baczność”. W 2020 roku były to przejazdy kategorii A i B, które spełniały odpowiednie wymagania odnośnie powiązania urządzeń i zamykania całej szerokości przejazdu. Po nowelizacji sygnał nie będzie podawany na wszystkich przejazdach B i C oraz na A, na których istnieje powiązanie urządzeń lub jest on wyposażony w tarcze ostrzegawcze przejazdowe. Należy przy tym zaznaczyć, że maszynista niezależnie od oznakowania przejazdu ma obowiązek nadania sygnału ostrzegawczego w przypadku zauważenia niebezpieczeństwa na torze. Maszynista nadal będzie musiał dać znać o tym, że pociąg nadjeżdża w kilku przypadkach. Mianowicie podczas zbliżania się do przejazdów obsługiwanych przez pracowników, które nie są połączone z urządzeniami sygnalizacji kolejowej (SRK), przejazdów kategorii D, czyli tych strzeżonych wyłącznie znakami drogowymi, przejazdów, na których ruch kierowany jest przez pracownika kolei oraz przejazdów znajdujących się na drogach wewnętrznych. Oznacza to ogromną akustyczną zmianę na lepsze. Jak dużą ilustruje to przykład 470 kilometrowej trasy z Warszawy przez Poznań do zachodniej granicy państwa, na której przepisy zobowiązywały dotychczas maszynistę do podania sygnału „Baczność” 139 razy. Po wejściu w życie nowelizacji rozporządzenia ta liczba zostanie zredukowana do 9. Co w przypadku jeśli maszyniści na niektórych liniach nadal będą z przyzwyczajenia trąbić przed każdym przejściem lub przejazdem? W takim przypadku należy wejść na stronę PLK SA, odszukać zakładkę Zakłady Linii Kolejowych https://www.plk-sa.pl/kontakt/zaklady-linii-kolejowych, wybrać właściwy spośród wymienionych 30 rejonów i skontaktować się telefonicznie albo mailowo przedstawiając zaistniałą sytuację. Jak dowodzi zmiana, będąca aktualnie w trakcie wdrożenia – warto być w kontakcie i zgłaszać problemy, bo tylko tak można doprowadzić do ich rozwiązania. Agnieszka Kantaruk
Trzask prosto w okna

Trzaśnięcie drzwiczek automatu do odbioru paczek generuje hałas na poziomie 90-100 dB. W przypadku skrajnie bezmyślnego lokowania tych urządzeń w odległości zaledwie kilkunastu centymetrów od okien mieszkańcy zmuszani są do wysłuchiwania nawet kilkuset takich trzaśnięć w przeciągu doby. Co mogą z tym zrobić? Różnorodne automatyczne urządzenia do odbioru paczek, w Polsce najczęściej nazywane paczkomatami to urządzenia względnie nowe. Pierwsze takie urządzenie pojawiło się w 2001 roku w Niemczech i nazywało się „Parkstation”. Było wynikiem współpracy firm KEBA i DHL. W roku 2009 ten pomysł wprowadził do Polski Rafał Brzoska, właściciel InPostu nazywając swój wariant Paczkomatem. Nazwa przyjęła się tak dobrze, że później już wszystkie podobne urządzenia w języku potocznym określano tym mianem, chociaż przedsiębiorca swoją nazwę zastrzegł jako znak towarowy. W przeciągu 16 lat liczba tych urządzeń wzrosła w Polsce od 0 do 51 300. Według najnowszych dostępnych danych z końca 2024 roku, szacuje się, że właśnie tyle jest w naszym kraju automatów paczkowych różnych operatorów. Prawo jeszcze nie nadążyło za tą zmianą – nie istnieją żadne szczegółowe regulacje dotyczące lokowania paczkomatów w terenie. Wystarczy, że jest jakikolwiek kawałek gruntu, zgoda właściciela i już – można postawić tego typu urządzenie. Nie ma wytycznych co do tego w jakiej odległości od budynków mieszkalnych może być ono usytuowane, wymogów aby była dostępna publiczna droga dojazdowa do urządzenia, zapewnione miejsca do parkowania czy wreszcie – jaki hałas urządzenie może generować. Wobec powyższego blaszane drzwiczki przeważnie nie są wyposażone w żadne podkładki tłumiące trzask uderzenia, a same automaty lokowane tak dowolnie, że dochodzi do sytuacji kuriozalnych, w rodzaju umieszczania ich w odległości dosłownie kilkunastu centymetrów od okien cudzych mieszkań bez potrzeby pytania o zgodę. Dla ich lokatorów oznacza to warunki zbliżone do zamieszkiwania przy strzelnicy, jako że trzaśnięcie drzwiczek przy ich zamykaniu generuje hałas na poziomie 90-100 dB. Na największych osiedlach oznacza to nawet kilkaset trzaśnięć na dobę, nieustanne podjazdy i odjazdy samochodów, trzaskanie drzwiami przy wsiadaniu i wysiadaniu klientów i kurierów. Nie oznacza to jednak, że sytuacja jest całkowicie beznadziejna od strony prawnej. Właściciel działki, na której mieści się paczkomat, zobowiązany jest do przestrzegania art. 144 Kc, tak jak każdy inny. -Sytuacja ta może być porównana do problematyki hałasu generowanego przez ruch samochodowy. Sama droga nie emituje dźwięków, ale jej użytkowanie już tak, co wiąże się z odpowiedzialnością zarządcy za taki stan rzeczy. Analogicznie, automat może stać cicho, jednak dźwięki towarzyszące jego użytkowaniu – takie jak otwieranie drzwiczek czy przyjazdy kurierów – mogą być źródłem immisji. Jeśli hałas przekracza dopuszczalne normy, właściciel terenu powinien podjąć działania w celu jego ograniczenia – tłumaczy mecenas Bartłomiej Wojtyniak z Kancelarii Prawnej „Kurier”. Zdaniem prawnika odpowiedzialność za immisje, czyli między innymi hałas, ale też spaliny wynikające z ciągłego podjeżdżania i odjeżdżania pojazdów, spoczywa przede wszystkim na właścicielu działki, na której automat został ustawiony, gdyż to on udzielił zgody na jego instalację. Nie jest to jednak jedyny możliwy adresat roszczeń. Odpowiedzialność mogą ponosić również inne podmioty, które przyczyniają się do powstawania uciążliwości lub które czerpią z nich korzyści – na przykład operator automatu. Przekraczanie dopuszczalnych poziomów hałasu to również nie jedyny możliwy powód wniesienia skargi. Jeżeli działalność automatu paczkowego narusza dobra osobiste, mir domowy, czyni niemożliwym użytkowanie mieszkania lub domu zgodnie z przeznaczeniem albo wręcz przekłada się na utratę zdrowia, na przykład z powodu bezsenności, to wówczas przepisów, na które można się powołać jest o wiele więcej. Problematyczny może być jednak pierwszy krok polegający na ustaleniu do kogo w ogóle należy wystąpić z intencją rozwiązania problemu. Automaty mają wprawdzie swoje oznaczenia numeryczne jednoznacznie określające o które urządzenie chodzi i kto jest jego operatorem, ale tą drogą najczęściej można skontaktować się jedynie z infolinią, która żadnych szczegółowych informacji na temat właściciela gruntu nie posiada i nie udzieli. Dlatego w przypadku paczkomatów osiedlowych najlepiej jest udać się w pierwszej kolejności do spółdzielni mieszkaniowej lub zarządu wspólnoty, które mogą pomóc w ustaleniu do kogo należy grunt pod urządzeniem. Jeżeli znajduje się ono tuż przy budynku wielorodzinnym, to z największym prawdopodobieństwem będzie to grunt należący właśnie do spółdzielni lub wspólnoty. W odniesieniu do terenów pośród domków jednorodzinnych ustalenie właściciela może być trudniejsze. -Wówczas pozostaje złożenie wniosku do starostwa powiatowego lub urzędu miasta o udostępnienie danych z ewidencji gruntów i budynków. Można to zrobić osobiście lub online. Aby uzyskać dostęp do takich informacji, wnioskodawca musi wykazać tzw. interes prawny. W tym przypadku należy wskazać, że jako sąsiad działki doświadcza się uciążliwości wynikających z funkcjonowania urządzenia – wyjaśnia mecenas Wojtyniak. W przypadku podejrzenia, że grunt należy do gminy lub miasta, alternatywną drogą jest złożenie wniosku o udostępnienie informacji publicznej do odpowiedniego urzędu. Immisje na nieruchomości sąsiednie są prawnie zakazane, a domaganie się ich usunięcia – w pełni zasadne. Natomiast wysiłek i koszty, jakie się z tym wiążą w ogóle nie powinny mieć miejsca, jako że po tylu latach od wprowadzenia tego rodzaju urządzeń do użytku, oczywiste uciążliwości jakie one generują w przypadku niemądrego ich ulokowania, powinny być już od dawna wyeliminowane systemowo. Immisje na nieruchomości sąsiednie są prawnie zakazane, a domaganie się ich usunięcia – w pełni zasadne. Zwrócili na to uwagę Magdalena Rogozińska i Paweł Lenarczyk, radni Dzielnicy Ursynów m.st. Warszawy, którzy już w 2023 roku podjęli działania mające na celu uregulowanie zasad lokalizacji tych automatów na terenie swojego miasta. „Prawo budowlane nie wymaga decyzji pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia na automaty typu bankomaty, biletomaty, wpłatomaty, automaty sprzedające, automaty przechowujące przesyłki lub automaty służące do wykonywania innego rodzaju usług o wysokości do 3 m włącznie. Daje to prawie nieograniczone możliwości stawiania wolnostojących automatów w każdej lokalizacji bez możliwości wyrażenia sprzeciwu lokalnej społeczności. Należy podjąć działania, które by określiły ramy działania tych urządzeń lokowanych w m.st. Warszawa” – napisali w piśmie adresowanym do Marleny Happach, Dyrektor Biura Architektury i Planowania Przestrzennego Urzędu Miasta. Podkreślili, że konieczne jest doprecyzowanie zasad lokowania tego typu automatów we wszystkich nowo sporządzanych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, w warszawskiej uchwale krajobrazowej, traktując te urządzenia na równi z ogrodzeniami czy małą architekturą, a także w ogólnomiejskim dokumencie dobrych praktyk dla lokowania automatów w stolicy. Odpowiedź nadeszła klasyczna: „niedasie”. Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego odpisało, że wprawdzie podejmuje interwencje w przypadku […]